در این مقاله قصد داریم رابطه بین دانه گیاه کینوا و امنیت غذایی ایران و سایر کشور ها را بررسی کنیم. امروزه با افزایش رو به رشد جمعیت و کاهش منابع آبی و خاکی و افزایش شوری آب و خاک، کشور ها علاقه مند به تولید محصولات شورزیست هستند.
محصولات شور زیست به میزان شوری آب و خاک مقاوم هستند. در واقع با کشت این محصولات، می توان از حداقل شرایط کشت بیشترین استفاده را کرد. محصولات فراسودمند و شور زیست به شدت مورد توجه کشور های پیشرفته و در حال توسعه هستند. با کشت این محصولات کشور های مختلف می توانند تنوع کشت کشاورزی را در سطوح مختلف داشته باشند و امنیت غذایی را در منطقه خود بالا ببرند.
فائو و امنیت غذایی با کینوا
فائو سازمان خوار و بار کشاورزی، سال 2013 را به نام کینوا نام گذاری کرد و به بیان ارزش های غذایی این گیاه پرداخت. فائو به کشور های مختلف که درگیر شوری و خشکی هستند توصیه کرد که گیاه کینوا را کشت کنند. همچنین به شدت توصیه کرد که کشور ها در سبد غذایی خانوار این محصول شگفت انگیز را قرار دهند. این سازمان با بیان این که کینوا تنها گیاهی است که همه ی اسید آمینه های ضروری بدن را دارد اهمیت مصرف این محصول را بیان کرد و ارزش غذایی آن را با شیر خشک مقایسه نمود.
توسعه کشت کینوا در ایران
کشت کینوا به صورت آزمایشی از سال 88 بر روی تعداد واریته های خاص در ایران شروع شد. پایلوت های کشت آزمایشی در مناطق مختلف کشور کینوا را کشت کردند. از سال 93 شرکت توسعه تجارت سبز ایلیا با تحقیق و توسعه و صرف هزینه های بسیار بالا اقدام به ترویج کشت این محصول در استان های مختلف کرد. از بین واریته های مختلف کینوا ارقام که دارای عملکرد و سازگاری بالاتری بودند اتنخاب شدند و در اختیار کشاورزان علاقه مند قرار گرفتند. با توجه به اهمیت ارزش غذایی کینوا کشت آن رابطه مستقیمی با امنیت غذایی ایران دارد.
خرید تضمینی کینوا در ایران
با توجه به دغدغه های بخش های دولتی نسبت به محصولات کشاورزی مختلف، بخش خصوصی بسیار جدی به حوزه کینوا وارد شد. شرکت ایلیا به عنوان یکی از قوی ترین بخش های خصوصی در زمینه کشاورزی، برای تولید کینوا اقدام به احداث کارخانه فراوری کرد. این مجموعه بذور اصلاح شده را که دارای عملکرد های بسیار بالا بودند در اختیار کشاورزان استان های مختلف قرار داد. مشاوره های تخصصی مخصوص اقلیم های مختلف در اختیار کشاورزان به صورت رایگان قرار گرفت.
کینوا در چه استان هایی کشت شده
بذر کینوا در حال حاضر در همه استان های کشور کشت می شود به جز استان گیلان و مازندران. در واقع این دو استان به دلیل رطوبتی که دارد میزان آفات و بیماری های بسیاری را پذیراست. همچنین برای این مناطق صرفه اقتصادی ندارد که محصولاتی مانند برنج را حذف کنند و کینوا را در کشت خود لحاظ کنند. برنج یک محصول استراتژیک برای این مناطق است و هیچ محصولی برای این دو استان صرفه اقتصادی و توجیه ندارد. لذا همه کشاورزان در استان های مختلف می توانند با بدترین شرایط آب و هوایی کینوا را کشت کنند و بیشترین عملکرد را داشته باشند.
اهمیت امنیت غذایی در توسعه کینوا در ایران
کینوا در جهان دارای 3 جنبه بسیار مهم است.
- بعد کشاورزی
- بعد پزشکی
- بعد تغذیه ای
کینوا در بعد کشاورزی بسیار با اهمیت است. کینوا قابلیت رشد در در بدترین شرایط شوری و خشکی را دارد. کشاورزان می توانند در شوری های بالای 13 هزار به راحتی کینوا را کشت کنند و با نصف آبی که گندم را آبیاری می کنند کینوا را تولید کنند.
دانه کینوا به دلیل فری گلوتن بودن غذای اصلی مبتلایان به سلیاک است. با توجه به این که 1 درصد کل جمعیت ایران سلیاک دارند و محصولات غذایی آنها معمولا وارداتی است به شدت گران می باشد. کینوا می تواند جایگزین محصولات غذایی وارداتی این بیماران باشد. همچنین کینوا می تواند در کاهش شاخص گلایسمی در بیماران دیابتی موثر باشد. جمعیت کثیری از ایرانی ها به دیابت مبتلا هستند.
بعد تغذیه ای کینوا به شدت اهمیت دارد. کینوا تنها گیاهی است که همه اسید امینه های ضروری بدن را دارد. دانه کینوا یک سوپر فود است که املاح معدنی و ویتامین های زیادی را در خود جای داده است. فیبر کینوا از بسیار بالا بوده و نشاسته زود هضمی دارد. این گیاه نشاسته غلات را به همراه پروتئین حبوبات دارد. فائو ارزش غذای کینوا را با شیر خشک برابر دانست و اذعان کرد، مصرف این گیاه برای همه افراد ضروری می باشد. محصولاتی که برای تولید و مباحث امنیت غذایی ایران استفاده و تولید می شوند باید توسط اکثریت مردم پذیرفته شوند.
آیا ذائقه ایرانی کینوا را می پذیرد؟
ایران از قومیت های مختلفی تشکیل شده است. هر منطقه از ایران دارای محصولات کشاورزی منحصر به فرد است. ایرانی ها ذائقه خاصی دارند و محصولات جدید و طعم های غریبه را دیرتر می پذیرند. محصولاتی مانند روغن مایع و سویا نمونه های از این مورد هستند که بسیار دیر بین ایرانی ها پذیرفته شدند. اما دانه کینوا در کنار همه مزیت هایی که دارد، طعم و مزه خاصی ندارد. در واقع بسیاری از افرادی که برای اولین بار کینوا را تست کردند، اذعان داشتند که طعمی مشابه برنج یا ذرت دارد. مصرف کنندگان می توانند
با توجه به ذائقه خود در انواع غذاهای ایرانی و فرنگی کینوا را استفاده کنند. دانه کینوا در انواع سوپ، سالاد، دسر ، برنج، خورشت و غذاهای فست فودی و گیاهی نیز استفاده می شود. این موضوع بیانگر این است که نه تنها ذائقه ایرانی با کینوا غریبه نیست بلکه سلایق مختلف را نیز پوشش می دهد.
فراوری و توسعه مصرف کینوا در ایران
شرکت ایلیا با ترویج کشت کینوا در استان های مختلف و داشتن 2000 هکتار اراضی زیر کشور کینوا بزرگترین مرجع تولید دانه کینوا در ایران می باشد. این مجموعه با عقد قرارداد خرید تضمینی، امنیت تولید محصولات غذایی را تضمین کرده و محصول تولیدی را از کشاورزان برای کاهش ریسک تولید و رفاه انها خریداری می کند و به کارخانه فراوری منتقل می شود.
دانه کینوا دارای ساپونین می باشد. ساپونین ماده ای صابونی و غیر خوراکی است که می تواند در افراد مسمومیت ایجاد کرده و باعث ناراحتی های گوارشی شود.
کارخانه فراوری کینوا زیر نظر این مجموعه با بهترین کیفیت محصول کینوا را فراوری می کند. محصول فراوری شده بسیار شیرین بوده و طبق آنالیز های آزمایشگاهی به از لحاظ ارزش غذایی با نمونه های وارداتی برابری می کند.
البته افراد مختلفی در ایران اقدام به فراوری کرده اند که بسیار غیر اصولی و غیر بهداشتی است. مصرف کنندگان باید حتما از استاندارد ها و کیفیت محصول خریداری شده اطمینان حاصل کنند.
همکاری در حوزه امنیت غذا و تامین محصول کینوا در ایران
ایران نیز مانند بسیاری از کشور های در حال توسعه سعی در تغییر استراتژی های کشاورزی خود دارد. این موضوع می تواند گامی بزرگ در راستای ارتقای فرهنگ مصرف و سلامت جامعه باشد.
توسعه کشت محصولات فراسودمند در ایران برای امنیت غذایی به شدت رو به گسترش است. مردم نیز امروزه به دنبال استفاده و جایگزینی مواد غذایی فراسودمند و سوپر فود به جای محصولات بی کیفیت هستند. در این بین کشت و تولید محصولاتی مانند کینوا و جو دوسر جایگاه ویژه ای دارد.
این موضوع عزم ملی را در همه نقاط کشور می طلبد. همه استان ها و کشاورز ها باید کشت های سنتی و غیر اصولی را کنار بگذارند و به سمت کشاورزی نوین روی بیاورند. البته کشاورزان گاهی دچار سردرگمی می شودند و با توجه به این اوضاع نابه سامان بازار که هیچ تضمینی بر قیمت ها نیست باید تصمیم های مهمی بگیرند.
این مجموعه برای کاهش ریسک کشاورزان در تولید محصولات کشاورزی در استان ها و اقلیم های مختلف توانسته است محصولات فراسودمند و استراتژیک را شناسایی و با تدوین پرتکل های تولید و عقد قرار داد خرید تضمینی به افزایش درامد کشاورزان کمک کند. محصولات فراسودمند تولید شده کشاورزان توسط این مجموعه خریداری می شود و در اختیار بازار های کلان کشور برای فروش خرد قرار می گیرد.
بازار هدف محصولات فراسودمند در ایران
با توجه به تغییر نگرش مردم نسبت مصرف بیشتر محصولات فراسود مند، صنایع تبدیلی کشور به طور محسوسی به سمت تولید محصولاتی با ارزش غذایی بیشتر پیشرفته اند. محصولاتی مانند شیر پروتئینه ، نوشابه بدون قند، شکلات های رژیمی و…. همه کارخانه جات صنایع تبدیلی در حوزه محصولات فراسودمند مانند کینوا، جو دوسر، چیا، گندم سیاه و فراورده های آنها مانند آرد و پرک در مقادیر بالا و تناژهای مختلف می توانند با این مجموعه در ارتباط باشند. امنیت غذایی ایران به تولید محصولات فراسودمند مانند کینوا وابسته است.
تولید و کشت این محصولات زیر نظر شرکت توسعه تجارت سبز ایلیا انجام می شود و کارخانه جات صنایع تبدیلی در داخل و خارج از کشور می توانند انواع محصولات فراسودمند را در حجم های مختلف از این مجموعه تامین نمایند. هتل ها، رستوران ها، مراکز پخش و بسیته بندی، بیمارستان ها نیز می توانند برای تامین بار با کیفیت و آنالیز و استاندارد با این مجموعه در تماس باشند.