خاویار گیاهی در حقیقت همان دانه کینووا است. در سال‌های اخیر، در کشورهای غربی کینووا به عنوان جایگزینی سالم برای غلات کاربردهای فراوانی پیدا کرده است و تولید می شود. این دانه شبه غلات، در اصل به خانواده سبزیجات تعلق دارد. به همین دلیل، میتوان از برگ‌های تازه این گیاه نیز به عنوان سبزی و تازه خوری استفاده کرد.
اسفناج هم خانواده غنی از آهن کینووا است. این دو گیاه به خانواده تاج خروسیان تعلق دارند. قدمت و مصرف این دانه غنی به حدود 7000 سال می‌رسد. در گذشته، عدم آگاهی از مزایای واقعی این دانه، کشت و مصرف آن به مناطقی از آمریکایی جنوبی محدود می‌شد.
خاویار گیاهی کینوا
کینووا، کربوهیدراتی فاقد گلوتن بوده، دانه کامل به شمار می‌آید و سرشار از پروتئین است. طبق بررسی‌های انجام شده، بدن انسان برای رشد، عضله سازی، استخوان سازی و برای تقویت سیستم ایمنی خود به 9 اسید آمینه ضروری نیاز دارد.
جالب است بدانید تمام این 9 اسید آمینه ضروری در خاویار گیاهی (کینووا) وجود دارند. دلیل اصلی نامگذاری کینووا به عنوان خاویار گیاهی، رنگ و شکل دانه‌های آن است. بیش از 120 کینووا مختلف وجود دارد. اما عمده‌ترین و پرکاربردترین رنگهای آن، سفید، قرمز و سیاه هستند. بنابراین، ممکن است در ظاهر و در نگاه اول این دانه را با خاویار اشتباه بگیرد.امروزه در تمام نقاط دنیا این محصول تولید می شود.
مقایسه کینووا و برنج قهوه ای
در سال‌های اخیر، مصرف برنج قهوه‌ای به منظور درمان یا پیشگیری از دیابت،در ایران طرفداران زیادی پیدا کرده است. با توجه به اینکه کینووا نیز می‌تواند در درمان یا پیشگیری از دیابت بسیار موثر باشد، در این بخش به بررسی خواص این دو دانه کامل پرداختیم. میخواهیم به صورت مستدل به این نتیجه برسیم که مصرف کدام یک از این دانه‌ها برای سلامتی انسان مفیدتر است.
بررسی‌های نشان داده اند که کینووا و برنج قهوه‌ای از نظر میزان کالری با هم برابر هستند. اگر در طبخ این دو دانه از هیچ نوع روغنی استفاده نشود، میزان کالری موجود در یک پیمانه برنج قهوه ای 215، وهمین میزان برای کینووا 222 است. از نظر کربوهیدرات باید بگوییم میزان کربوهیدرات موجود در کینووا کمتر از برنج قهوه‌ای است.
از آنجا که، مصرف کربوهیدرات دلیل اصلی افزایش قند و خون ابتلا به دیابت است. در نتیجه مصرف خاویار گیاهی کینووا در مقایسه با برنج قهوه‌ای تاثیر بیشتری در کنترل و کاهش ابتلا به دیابت دارد. و این مسئله موجب شده تا تولید آن مورد توجه قرار بگیرد.
از نظر میزان پروتئین و فیبر نیز، دانه کینووا در جایگاه بالاتری نسبت به برنج قهوه‌ای قرار دارد. در ابتدا به نقش اصلی پروتئین در بدن اشاره کردیم. فیبر نیز ماده دیگری است که برای تقویت سیستم گوارش و پیشگیری از بیماری‌های مانند یبوست بسیار موثر است. میزان پروتئین موجود در هر پیمانه کینووا 8 گرم است.
در حالی که این مقدار برای برنج قهوه‌ای برابر با 5 می باشد.فیبر موجود در یک پیمانه کینووا نیز حدود 21 است که در مقایسه با برنج قهوه‌ای بسیار بیشتر است. پس توصیه می‌کنیم برای رژیم غذایی گیاهخواری، کودکان و نوجوانان در سنین رشد، میانسالان، زنان باردار و افراد مبتلا به اختلالات سیستم گوارش از کینووا در برنامه غذایی استفاده شود.
اهمیت تولید خاویار گیاهی کینووا
مزیت دیگر کینووا در مقایسه با برنج قهوه‌ای، سیری طولانی مدت ناشی از مصرف کینووا است. فیبر بالا و نوع کربوهیدرات‌های موجود در کینووا سبب تجزیه آهسته‌تر آن در مقایسه با برنج قهوه‌ای می‌شود. از این رو، با مصرف آن فرد مدت زمانی طولانی‌تر احساس سیری خواهد داشت. به همین منظور برای کاهش وزن یا در برنامه غذایی ورزشکاران میتوانید از این دانه مغذی استفاده کنید.
افرادی که گوشت‌های سفید و قرمز مصرف نمی‌کنند (افراد میانسال یا افراد پیرو رژیم گیاهخواری، با فقر شدید آهن در بدن مواجه خواهند شد. مصرف مکملهای دارویی آهن می‌تواند تا اندازهای به درمان و حل این مشکل کمک کند. اما در اغلب موارد، رژیم نامناسب تغذیه روند درمان را کند می‌کند.کینووا دانه‌ای غنی از آهن است.
برگ‌های سبز و دانه‌های این گیاه منبعی غنی از آهن هستند. علاوه بر این، وجود آهن در بدن برای سلامت غشای سلول‌ها و تقویت بافت استخوانی ضروری است. در نتیجه، مصرف کینووا تاثیر بسزایی در افزایش سلامت انسان دارد.
انواع کینووا ایرانی
همانطور که اشاره کردیم،کینووا دارای 120 نوع و رنگ مختلف است. اما پرکاربردترین کینووا دارای رنگهای سفید، قرمز و سیاه هستند.در ایران نیز،کشت و تولید خاویار گیاهی کینووا بر این سه دانه متمرکز شده است. از نظر ویتامین،مواد معدنی، املاح، فیبر و پروتئین این دانه‌های هیچ نوع تفاوتی باهم ندارند. تفاوت اصلی این دانه‌ها در مزه و حالت آنها بعد از پخت است.
کینووا سفید پس از پخت، حالت پف کرده و نرم به خود می‌گیرد. اما کینووا قرمز و سیاه حتی پس از پخت نیز شکل و حالت خود را حفظ می‌کنند. از نظر طعم، نوع سفید این دانه کمی تلخ است. اما دانه‌های قرمز و سیاه به مراتب شیرین تر از دانه سفید هستند. علاوه بر این، از دانه‌های سیاه و قرمز در سالاد اما از دانه‌های سفید به عنوان برنج، در پخت انواع شامی، کباب، پیتزا و سوپ استفاده می‌شود.
تولید بهترین کینوا داخلی
حال با اهمیت مصرف کینووا در ارتقای سلامت جامعه آشنا شدید. همین امر سبب شده در اواسط دهه گذشته تولیدکنندگان و کشاورزان داخلی به کشت این دانه ارزشمند رو بیاورند. کینووا دانه‌ای بسیار مقاوم است. می‌تواند در دمای بالا ( تا حدود 37 درجه سانتیگراد)، در خاک‌های اسیدی و قلیایی، در شرایط کم آبی،در خاک‌های شور و … رشد کند.
همین امر سبب شد با توجه به شرایط اقلیمی و آب و هوایی، کشت کینووا در ایران مقرون به صرفه باشد. در ابتدای امر به دلیل عدم دسترسی به بذر مرغوب و گران بودن قیمت بذرهای با کیفیت خارجی، کیفیت کینوا ایرانی در مقایسه با نمونه‌های خارجی پایین‌تر بود. در نتیجه، شرکت توسعه تجارت سبز ایلیا تصمیم گرفت با عرضه بذر کینووا مرغوب و با کیفیت به کشاورزان استان‌های مختلف گامی بزرگ در راستای ترویج این محصول در کشور بردارد.
خرید خاویار گیاهی کینووا تولید شده
کشاورزان ایرانی در استان‌های مختلف کشور با مشاوره این شرکت کشت کینووا را بسیار تخصصی انجام می‌دهند. شرکت ایلیا محصول تولیدی را بعد از برداشت خریداری کرده و بهه کارخانه منتقل می‌کند. کینووا ناخالص در کارخانه فراوری شرکت ایلیا به صورت کاملا تخصصی در 7 مرحله فراوری و ساپونین زدایی می‌شود.
در نهایت این محصول به صورت تناژ در اختیار کارخانه جات صنایع تبدیلی، شرکت‌های پخش و بسته بندی قرار می‌گیرد. این مجموعه دارای مجوزات و استاندارد‌های کامل بهداشتی می‌باشد و گواهی عدم تراریختگی را دارد. لذا علاقه مندان برای تهیه دانه کینوا سفید، رنگی، آرد و سایر محصولات کینوا به صورت عمده و بسته بندی می‌توانند با این مجموعه در ارتباط باشند.
