بر اساس تاریخچه گیاه کینوا ، کینوا از قدیمیترین محصولات زراعی است که برطبق یافتههای باستان شناسی که در شمال شیلی انجام شد مشخص گردید که قدمتی در حدود 3000 سال قبل از میلاد دارد و بومی کوههای آند در آمریکای جنوبی است.
رشد کینوا بعد از انقلاب سبز
گیاه کینوا در منطقه آند بصورت گسترده توسط اسپانیا کشت میشد. اما بعد از اینکه این منطقه توسط اسپانیا در سال 1532 فتح گردید کشت محصولات دیگری مانند سیبزمینی و جو جایگزین گردید. و کشت کینوا به دلیل مذهب اینکا که به عنوان دانه مادر بود کاهش یافت. اما بعد از انقلاب سبز در منطقه آند، خشکسالی و تخریب محصولات دیگر ، بار دیگر گیاه کینوا که محصول بومی آن منطقه بود کشت شد.
تاریخچه کشت موفقیت آمیز کینوا در ایران
طی سالهای گذشته بذر کینوا به وسیلهی محققان موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر وارد کشور ما ایران گردید. که بعد از یک سری آزمایشات در شهرستانهای مختلف به نتایج خوبی نرسید.
اما در سال 1387 دکتر سپهوند که سفری کاری به کشورهای بولیوی و پاراگوئه داشتند با آوردن مقداری از بذور کینوا در دو رقم مختلف به ایران و بعد از آن بررسیهایی که بر روی کشت کینوا در ایستگاه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام گردید به نتایج مثبتی در زمینه کشت بذر کینوا رسیدند. و بعد از آن در شهرهای مختلف ایرانشهر، اهواز، دزفول، جیرفت، برازجان، گرگان و شهرکرد بصورت آزمایشی کشت آن انجام شد.
تاریخچه رشد کینوا در منطقه بومی آن
کینوا در منطقه آند بخصوص آلتیپلانو رشد نسبتا کمی دارد. تاریخچه کینوا نشان می دهد که در مناطق مختلفی از آمریکای جنوبی که کشت کینوا در آنجا انجام میشده است میزان بارندگی هم تفاوت دارد. به طور مثال در آند اکوادور میزان بارندگی 400 تا 500 میلیمتر، در منطقهای که دریاچه تیتیکاکا در آن قرار دارد میزان بارندگی 500 تا 800 میلیمتر میباشد.
وقتی که از جنوب التیپلانو بولیوی به شمال شیلی میرویم میزان بارندگی به 50 تا 100 میلیمتر میرسد. و با کم شدن بارندگی در مناطق مختلف میزان رشد کینوا هم کم میشود. مناطقی که بارش آنها 2000 میلیمتر و در شرایط سطح دریا باشد هم برای رشد کینوا مناسب است.
کینوا گیاهی سازگار به شرایط سخت
گیاه کینوا میتواند در اقلیمهایی با رطوبت نسبی 40 تا 88 درصد و دمای 15 تا 20 درجه سانتیگراد رشد مناسب و قابل قبولی داشته باشد. همچنین دمای بین 1 تا 38 درجه سانتیگراد برای این گیاه قابل تحمل است. و داشتن این قابلیتها باعث شده که کینوا بتواند در اقلیمهای مختلف بدون ایجاد ممانعت در مراحل رشد آن، رشد با کیفیتی داشته باشد و جزء 21 دانه مقاوم به شرایط آب و هوایی متفاوت به شمار آید.
توسعه کینوا از آمریکای جنوبی به تمام دنیا و تاریخچه آن
دانه کینوا بعد از کشف آن در آمریکای جنوبی کشت آن در اکثر نقاط دنیا انجام گردید. کشورهایی که کشت کینوا در آن توسعه یافت شامل ایران، امارات متحده عربی، ایالات متحده آمریکا، مصر، ایتالیا و … بودند.